Freedom!

Daar stonden we dan, een groepje jongeren op dropping. We stonden aan de rand van een met prikkeldraad omspannen weide. De weide stond vol koeien en aantal meisjes (vergeef me het cliché, het is echt waar) was bang van deze lieve beesten en wou er niet tussen gaan lopen.

Thomas en nog een paar anderen hadden wat achterstand, dus zij hadden de discussie niet gevolgd. Thomas komt toe en gooit zijn tas over de prikkeldraad. ‘Freedom!’ roept hij intussen. Door dat te doen, ontnam Thomas de groep wat hij riep: op dat moment hadden we geen vrijheid meer om te kiezen. Hij had zijn tas best ver gegooid en als we die zouden halen, konden we net zo simpel het hele veld oversteken. Dat deden we dan maar.

Vrijheid is een recht dat heel vaak in de mond genomen wordt, maar al te vaak blijkt dat men er een fout beeld van heeft. Vrijheid is niet ongeremdheid, het is niet alles doen wat je verlangt, want op dat moment ben je gebonden door je eigen verlangens. Als dat foute beeld het geval zou zijn, zouden er geen regels of wetten mogen zijn, maar laat net die vrijheid nu gewaarborgd zijn in onze wetten.

Vandaag las ik een mooi stukje dat misschien als inleiding kan dienen voor een mooi gesprek (en/of bijhorende discussie). Het is er een van H. Berkhof, een theoloog met soms heel onorthodoxe ideeën, maar soms ook heel mooie insteken die tot een verdieping van je eigen christelijke opvattingen kunnen leiden.

Vrijheid betekent, dat de mens in tegenstelling tot het dier een on-af wezen is. De mens is geschapen als mogelijkheid; zijn identiteit ligt niet in hem, maar vóór hem. Daarom leeft de mens in de sfeer van de geschiedenis. Door de vrijheid waarmee God hem begiftigt en de liefde waartoe Hij hem roept, begeeft God zich met hem op weg en verwikkelt Hij hem in een riskant avontuur (Berkhof bedoelt ‘riskant’ niet per definitie negatief, het draagt de mogelijkheid om negatief uit te draaien.) In de godsleer merkten we al op, dat God daarmee ook zichzelf in een avontuur verwikkelt. Want door ergens in de kosmos een vrij wezen te scheppen, beperkt God zijn vrijheid om ruimte te maken voor dochters en zonen als partners en tegenspelers.

H. Berkhof, Christelijk geloof, 9de druk (Kampen: Kok, 2007), 185.