Weekendje Nederland (1)

Vrijdag 04/06

Ik zat op de trein voor een weekendje Nederland in een niet nader bepaald dorp. Ik was via Brussel geweest omdat ik zin had in een omweg. Op de trein bleek ook een klasgenoot van me te zitten. Die legde me uit hoe ik even later het verschil zou kunnen zien tussen Vlaanderen en Nederland: aan de overdreven geordendheid van huizen in Nederland. En dat bleek ook effectief het geval te zijn. Van zodra je de Nederlandse grens overschrijdt, merk je het verschil.

Het was de allereerste keer dat ik met de trein naar Nederland ging. Vanaf Rotterdam was mijn klasgenoot weg en toen viel me plotseling op dat ik voor de derde keer een waarschuwing hoorde: ‘Pas op voor zakkenrollers.’ Nu is een dergelijke omroep in Vlaanderen helemaal niet onbekend. Het gebeurt – zeker in de grotere stations – wel eens dat er een plakkaat met een dergelijke waarschuwing uithangt. Als ik me niet vergis, heb ik zelfs ooit al één auditief-verbaal gecommuniceerde waarschuwing gehoord, maar daar bleef het dan ook bij.

Wanneer je voor een derde keer een waarschuwing hoort, dan denk je onmiddellijk: ‘Dit kan twee dingen betekenen: ofwel is er werkelijk een gauwdievenprobleem in Nederland, ofwel willen de Nederlanders de toeristen imponeren door duidelijk te maken hoe onveilig het land wel is.’ Als nietsvermoedende Vlaming met een grondig gefundeerd beeld over Nederlanders ga je uiteraard van de tweede optie uit. Die Nederlanders willen gewoon indruk maken op de buitenlanders. Zo kennen we ze wel, die Nederlanders.

Deze vooronderstelling leek echter niet van toepassing te zijn op deze concrete situatie. Dat betekent natuurlijk niet dat deze vooronderstelling niet klopt, we weten allemaal wel beter. Nog geen minuut na de laatste afkondiging passeerde een man mijn zitplekje en even later liep een vrouw voorbij terwijl ze in het Engels roept: ‘Stop that man, stop that man, he has my wallet.’ Grote paniek alom.

Ik vond het echter verdacht en volgens mij was de beroving opgezet spel van de NS (Nederlands Spoorwegen) om de waarschuwingen realistischer te maken. Deze verdenkingen hebben een aantal redenen:

(1) Het Engels dat de vrouw sprak, was ronduit slecht en volgens mij was het gewoon een Nederlandse. Die kunnen héél moeilijk hun roots verbergen bij het uitspreken van andere talen (iedereen die in de zomervakanties net als mij jaren op campings in Zuid-Frankrijk gestaan heeft, zal dit direct bevestigen). Het Engels van de dief was een stuk beter, zelfs al deed hij zijn best een Oost-Europees accent erin te leggen.

(2) De ‘dief’ stal de portefeuille tijdens een rit van de trein. De vrouw had hem al ingehaald voor het eind van de wagon. Hij kon geen kant uit, waarop hij haar heel braaf de portefeuille teruggaf. Dit was niet alleen een slecht opgezette scène, het was ronduit racistisch. Alsof Oost-Europeanen, een bevolkingsgroep met zo’n rijk diefstalverleden, zo dom zou zijn om in volle vaart iemand te beroven en zich dan op zo’n ongelukkige wijze te laten overmeesteren. Er zou op zijn minst een steekpartij aan te pas moeten gekomen zijn, maar blijkbaar was het budget van de NS daar niet groot genoeg voor.

(3) Hoewel de ‘dief’ zijn acteerprestatie heel goed startte, werd het na een tijdje ridicuul. Nadat de man ingehaald werd, begon hij de hele tijd de vrouw te smeken: ‘I’m so sorry, please don’t call the police.’ Alsof Oost-Europeanen watjes zijn… Natuurlijk niet! Het zijn allemaal mafia-types die je bij de eerste foute blik in elkaar slaan als je geluk hebt en je buik opensnijden als het geluk wat minder aan je kant zit. Dat zou een realistisch beeld van Oost-Europeanen zijn.

Ik worstelde ermee wat precies de bedoeling was van de NS met deze aanpak. Op zich hadden ze hun statement met een diefstal kracht kunnen bijzetten, maar als je daarna dieven als watjes gaat afbeelden, creëer je van de treinreiziger het soort held dat bij de eerste de beste keer zijn stoute schoenen aantrekt en met ernstige gevolgen een dief te lijf gaat. Gelukkig werd deze belevenis al vlug overschaduwd door een andere gebeurtenis die mij in Schiphol stond op te wachten en worstelde ik vervolgens met een ander paar armen.